Bij alle commotie rond de Zuidelijke Ringweg heeft de Oosterpoort zich met de reconstructie van het Sterrenbos en de verdiepte aanleg tussen Hereweg en Winschoterdiep een beetje als winnaar mogen voelen. Maar verliezers zijn er ook – elders in de zuidelijke wijken én bij ons, in de H.L. Wichersstraat. Of die nu voor de helft of uiteindelijk helemaal gesloopt wordt – het zal er nooit meer zo zijn als vroeger. Tijd voor een terug- en een vooruitblik met overburen Edwin Klopstra en Hans*.
Sinds de aanleg van de ringweg, begin jaren zeventig, is de H.L. Wichersstraat een apart wijkje, afgesneden van de Oosterpoort. Hier, aan het einde van onze bewoonde wereld, begon een onbestemd gebied, met houtzagerij Nanninga en daarachter de milieudienst en de vijf pijpen van de Hunzecentrale. Ook zo ‘vreemd’: de wijkkrant van Helpman werd er bezorgd (naast De Oosterpoorter, die – natuurlijk! – veel frequenter op de deurmat plofte).
Noordkant
Het is er best goed wonen – de huizen dateren uit de jaren twintig, zijn eenvoudig maar degelijk gebouwd en vrij ruim van opzet. De huren zijn laag. De achtergevel van de even nummers aan de noordkant, op zo’n dertig meter van de ringweg, heeft dubbel glas. Het verkeersgedruis lijkt binnen, aan Hans’ werk- en eettafel, uit te houden. Hans beaamt dat, al zegt hij een redelijke lawaaitolerantie te hebben en laat hij de laatste tijd zijn slaapkamerraam ’s nachts niet meer open. Maar nu de ringweg op de schop gaat, heeft de onzekerheid toegeslagen. Dat de noordkant verdwijnt, is een uitgemaakte zaak. Deze wordt beheerd door CareX en gaat komende zomer over in handen van Rijkswaterstaat, die dan direct kan slopen. In deze rij veel wonen veel gescheiden ZZP’ers en veel kunstenaars en dus ook Hans. Een andere mogelijkheid op de woningmarkt was er zo gauw niet in de acute noodsituatie waarin hij zich bevond.
Zuidkant
Bij de overkant begint de onzekerheid. Hier woont Edwin al sinds 2001. Hij is een tevreden bewoner, in termen van prijs-kwaliteit. Dat er door de jaren heen genoeg rare en lastige types achter de rumoerige ring terecht kwamen wonen, steekt hij niet onder stoelen of banken. Hij somt het aantal woningen op waar alcoholisten aan hun trieste einde kwamen, waar wietplantages ontdekt werden (één daarvan door een brand op de zolderverdieping waardoor drie bovenwoningen in vlammen opgingen). Ook ‘de moord’ noemt hij, terwijl ik vast besloten was dáár niet over te beginnen. Beleid van verhuurder Lefier of niet – de Wichersstraat is zo lang hij er woont een straat van de ‘diversiteit’ geweest, met praktisch geen tweeoudergezinnen, wel ouderen en daartussen veel vertegenwoordigers van ‘randgroepen’. Dealers en hun nachtelijke klandizie, achtertuinen vol vuilniszakken Maar ook: de groet, het praatje op straat. Een zekere saamhorigheid, die een paar jaar geleden ook z’n beslag kreeg in een gemeenschappelijke moestuin.
Achterstallig onderhoud
Alleen – lage huren hebben hun keerzijde. Achterstallig onderhoud. De woningbouwcorporatie neemt het woord zelf ook al jaren in de mond. Er is gewoon erg veel geld nodig om de woningen met hun enkelsteens buitenmuren en houten vloeren op de hogere verdiepingen een moderne woonkwaliteit te geven. Veel huurders gaan daar onder de huidige wetgeving sowieso niet meer van profiteren. Na een eventuele renovatie mogen de huren opnieuw vastgesteld worden en ook de lagere inkomens kunnen tegenwoordig scheefwonen: boven de € 580,- krijgen ze geen huursubsidie meer. Ja, zie dan nog eens een sociale-huurwoning mét tuintje te vinden…
Parkscenario
Hans en Edwin zijn goed op de hoogte. Ze weten dat er maar één aannemer heeft durven inschrijven op de aanleg van een aardbevingsbestendige bak waar het verkeer half ondergronds doorheen zal gaan. Het is een Duits bedrijf, dat misschien pas tegen 2020 een gaatje vrij heeft voor de klus. Intussen proberen ze de signalen te duiden die er van eigenaren/beheerders van de woningen komen. Wat bijvoorbeeld te denken van de eerste bewoner die via CareX aan de zuidkant van de straat zijn intrek genomen heeft? Betekent dit dat Lefier zelf de straat ook al opgegeven heeft? Dat zou je het parkscenario kunnen noemen: áls het hier dan over een krappe tien jaar zo mooi wordt, wil niemand natuurlijk nog zo’n povere rij sociale woningbouw tussen De Linie en het nieuwe groen! Edwin en een aantal andere bewoners hebben het de verhuurder gevraagd. Ze hopen het op een gesprek in maart te vernemen, vóór Lefier zelf met zijn plannen naar buiten komt. Ze zullen daarbij aandringen op een garantie dat ze tijdens de aanleg van de nieuwe ringweg – vijf jaren van lawaai, van vroeg tot laat, doordeweeks en in de weekenden – te allen tijde met een vertrekpremie voor een andere woning kunnen opteren.
We nemen afscheid bij Hans op de stoep. Omkijkend voor een laatste groet zie ik beide heren lopen in de schemering – de een naar een afspraak, de ander naar zijn voordeur. Ze gaan kennelijk niet gebukt onder de situatie. Vast een eigenschap waarmee je het goed uithield in zo’n straat van voors en tegens.
* Naam op verzoek van geïnterviewde gewijzigd